Wat zijn ‘competenties’? Uitleg en praktische voorbeelden
In bijna elke vacaturetekst of functieprofiel zie je het terug: een lijst met ‘competenties’ waaraan de ideale kandidaat moet voldoen. Maar wat bedoelen we als we praten over competenties? We leggen het uit aan de hand van een tiental voorbeelden. Wat zijn competenties? De definitie van een competentie is te omschrijven als ‘een in gedrag waarneembare combinatie van kennis,...
In bijna elke vacaturetekst of functieprofiel zie je het terug: een lijst met ‘competenties’ waaraan de ideale kandidaat moet voldoen. Maar wat bedoelen we als we praten over competenties? We leggen het uit aan de hand van een tiental voorbeelden.
Wat zijn competenties?Copied
De definitie van een competentie is te omschrijven als ‘een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden, houding en/of persoonskenmerken (persoonlijke kwaliteiten) waarmee in een arbeidssituatie bepaalde doelen worden bereikt’.
Een competentie is in feite dus een combinatie van drie zaken:
- De kennis (informatie en ervaring) die een persoon bezit
- De vaardigheden die iemand bezit. We kijken dan naar de fysieke en geestelijke handelingen die iemand goed beheerst.
- De attitudes en karaktertrekken die typerend zijn voor een persoon. We hebben het dan voornamelijk over de (veelal aangeleerde) houding die iemand inneemt ten opzichte van de wereld en zijn medemens.
Deze drie zaken worden gecombineerd om een bepaald werkgerelateerd doel te bereiken, zoals een hogere productiviteit, meer omzet, een betere sfeer of een betere merkbeleving.
Ondanks dat de term ‘vaardigheden’ en ‘competenties’ vaak door elkaar heen gebruikt worden, is er wel degelijk een verschil tussen beide termen. Zoals je hierboven kunt zien, is een vaardigheid slechts een onderdeel van een bredere competentie. Lees onze blog over het verschil tussen competenties en vaardigheden voor meer uitleg.
Voorbeelden van competentiesCopied
Bovenstaande uitleg klinkt misschien nog wat te vaag of te abstract. Laten we het begrip ‘competentie’ daarom verder toelichten met wat praktische voorbeelden.
- Aanpassingsvermogen: het vermogen behouden om ook tijdens veranderende werkomstandigheden, taken en verantwoordelijkheden doelmatig te handelen.
- Communicatieve vaardigheden: het geheel aan geschreven en verbale uitdrukkingsvormen. Deze competentie stelt je in staat op een heldere manier ideeën te omschrijven, uit te dragen en aan anderen te presenteren.
- Betrokkenheid betekent dat iemand zich verbonden voelt met zijn werk en taakomschrijving en door die houding anderen in zijn werkomgeving weet te stimuleren.
- Collegialiteit houdt in dat je niet alleen maar met jezelf bezig bent, maar ook rekening houdt met de behoeften en belangen van je mede werknemers.
- Draagvlak creëren is een competentie waarmee je mensen klaarstoomt voor een doel of verandering en eventuele weerstand tegen een plan of hervorming omzet in een positieve houding.
- Leervermogen is een competentie die iemand in staat stelt om nieuwe ideeën snel te kunnen opnemen, analyseren en verwerken, maar het tevens mogelijk maakt om die pas opgedane kennis direct in te zetten in een werksituatie.
- Netwerkvaardigheid toont hoe goed iemand is in het vormen, ontwikkelen en bestendigen van relaties, coalities en partnerschappen, zowel binnen als buiten de eigen organisatie.
- Samenbindend leiderschap behelst het geven van sturing aan een groep en het smeden en onderhouden van duurzame samenwerkingsverbanden.
- Stressbestendigheid betekent dat je ook onder (tijds)druk, in perioden van tegenslag en bij tegenwerking effectief blijft presteren.
- Zelfkennis is een competentie die je inzicht verleent in jouw sterke en zwakke plekken, overtuigingen, kwaliteiten, ambities en interesses.
Competenties inzichtelijk makenCopied
In onze huidige samenleving en economie verschuift het zwaartepunt binnen competenties steeds meer richting vaardigheden. In een tijd waarin alles snel op te zoeken is en waarin voor elke klus een handige tool beschikbaar is om het leren on the job makkelijker te maken, zijn klassieke scholing, diploma’s en parate kennis steeds minder van toepassing.
Het is natuurlijk wel verstandig om als bedrijf bij te houden welke vaardigheden allemaal beschikbaar en wenselijk zijn binnen jouw organisatie. Een handig hulpmiddel om de competenties en vaardigheden van medewerkers in kaart te brengen is door middel van een skills matrix.
Benieuwd hoe zo’n skills matrix eruit ziet? Download dan onze gratis Excell skills matrix template of ontdek onze skill management software oplossing!
