Wat zijn vaardigheden? Uitleg en voorbeelden

De termen ‘vaardigheid’ en ‘competentie’ worden vaak door elkaar gebruikt, maar er is een belangrijk verschil. Een competentie is een combinatie is van kennis, vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken. Dit betekent dat een vaardigheid slechts één van de elementen is waaruit een competentie bestaat.

In deze blog gaan we dieper in op vaardigheden, hun definitie, vaardigheidstypes en voorbeelden, en hoe je de software van AG5 voor competentiebeheer kunt gebruiken om ze gemakkelijk bij te houden en te beheren.

Wat zijn vaardigheden?

Een ‘vaardigheid’ is het vermogen van een individu om een specifieke taak uit te voeren of een probleem op een hoog bekwaamheidsniveau op te lossen.1

Een vaardigheid kan worden ontwikkeld door:

  • Onderwijs Formeel onderwijs van een educatieve of technische instelling. Vaak is onderwijs meer gebaseerd op theorie.
  • Training. Gerichte instructie of oefening die gericht is op een specifieke vaardigheid of een set van vaardigheden. Training is meestal praktischer dan onderwijs
  • Ervaring. De praktische toepassing van zowel training als opleiding. Ervaring impliceert praktische deelname aan werksituaties die verband houden met de vaardigheid of vaardighedenset

Er zijn verschillende soorten vaardigheden. Hieronder gaan we dieper in op een paar van die categorieën.

Verschillende soorten vaardigheden

Vaardigheden zijn divers en kunnen worden onderverdeeld in verschillende soorten vaardigheden.2 Hier volgt een opsomming van vijf globale categorieën van vaardigheden en wat ze inhouden.

Soft skills.

Soft skills ofwel zachte vaardigheden hebben te maken met interpersoonlijke en communicatieve vaardigheden. Soft skills zijn meestal niet-technisch en richten zich in plaats daarvan op effectieve:

  • Communicatie:
  • Samenwerking:
  • Relatieopbouw

Harde vaardigheden

Hard skills ofwel harde vaardigheden zijn specifieke, meetbare vaardigheden die meestal worden verworven door:

  • Formeel onderwijs
  • Training
  • Ervaring op de werkvloer

Harde vaardigheden zijn vaak gemakkelijker te beoordelen dan zachte vaardigheden, omdat ze specifiek zijn voor een bepaalde functie en gericht zijn op technische vaardigheden.

Overdraagbare vaardigheden

Overdraagbare vaardigheden kunnen worden toegepast in of aangepast aan andere gebieden. Ze zijn niet gebonden aan specifieke functies of bedrijfstakken en kunnen daarom in verschillende situaties worden gebruikt:

  • Rollen
  • Sectoren
  • Situaties

Afhankelijk van de functie of de sector kan er enige overlapping zijn tussen zachte vaardigheden en overdraagbare vaardigheden – of zelfs harde vaardigheden en overdraagbare vaardigheden.

Persoonlijke vaardigheden

Persoonlijke vaardigheden, ofwel  persoonlijke kwaliteiten of eigenschappen – hebben betrekking op iemands:

  • Karakter
  • Gedrag
  • Persoonlijkheid

Persoonlijke vaardigheden zijn inherent aan een individu en kunnen hun interacties, besluitvorming en succes beïnvloeden (zowel professioneel als persoonlijk).

Kennisvaardigheden

Net als harde vaardigheden worden kennisvaardigheden meestal verworven via onderwijs, opleiding of ervaring. Terwijl harde vaardigheden gericht zijn op praktische, meetbare vaardigheden, hebben kennisvaardigheden betrekking op het begrijpen van een onderwerp of beroep:

  • Concepten
  • Theorieën
  • Principes

Er kan een zekere overlapping zijn tussen kennisvaardigheden en harde vaardigheden, afhankelijk van de functie of de sector.

Voorbeelden van vaardigheden

Hierboven hebben we vijf globale vaardigheidscategorieën onderzocht. Nu duiken we er verder in en bekijken we een paar voorbeelden van specifieke vaardigheden3 die daarbij passen. Omwille van de relevantie zullen we de meeste van deze voorbeelden bekijken door de bril van de vaardigheden die nuttig zijn in de productie-industrie.

Voorbeelden van soft skills

Hieronder volgen voorbeelden van zachte vaardigheden.

  • Communicatie: Informatie effectief overbrengen met verbale, schriftelijke en non-verbale middelen om begrip en samenwerking te bevorderen.
  • Teamwerk: Samenwerken met anderen aan gedeelde doelen, diverse perspectieven waarderen en positief bijdragen aan de groepsdynamiek.
  • Problemen oplossen: Het vermogen om complexe situaties te analyseren, uitdagingen te identificeren en praktische oplossingen te bedenken door middel van kritisch denken en creativiteit.
  • Aanpassingsvermogen: Het vermogen om je aan te passen aan nieuwe situaties, omgevingen, of veranderingen in prioriteiten, met behoud van prestaties en veerkracht.
  • Emotionele intelligentie: Het vermogen om je emoties te begrijpen en je in te leven in de gevoelens van anderen.

Voorbeelden van hard skills

Hieronder volgen voorbeelden van harde vaardigheden.

  • Machines bedienen Productieapparatuur efficiënt en veilig bedienen volgens standaardprocedures en specificaties.
  • Kwaliteitscontrole: Inspecteren van producten om ervoor te zorgen dat ze voldoen aan de kwaliteitsnormen, en identificeren van defecten voor corrigerende maatregelen.
  • Lean productie: Praktijken implementeren om verspilling tot een minimum te beperken, processen te optimaliseren en de efficiëntie tijdens de hele productiecyclus te verhogen.
  • Lassen: Metalen onderdelen verbinden met hitte- en druktechnieken om sterke en duurzame verbindingen te maken.
  • Industriële automatisering. Machines en robotsystemen programmeren en bedienen om productieprocessen te stroomlijnen en de productiviteit te verhogen.

Voorbeelden van overdraagbare vaardigheden

Hieronder staan voorbeelden van overdraagbare vaardigheden.

  • Analytisch denken: Logisch redeneren en gegevensanalyse toepassen om productieprocessen te beoordelen, inefficiënties te identificeren en verbeteringen voor te stellen.
  • Projectmanagement: Plannen, organiseren en toezicht houden op productieprojecten van ontwerp tot voltooiing, zodat ze op schema blijven en binnen het budget blijven.
  • Technische problemen oplossen. Technische problemen met machines, apparatuur of processen oplossen om een soepele werking te behouden en stilstand tot een minimum te beperken.
  • Aandacht voor detail: Grondige inspectie van producten, materialen en processen om ervoor te zorgen dat aan de kwaliteitsnormen wordt voldaan en dat defecten onmiddellijk worden geïdentificeerd en aangepakt.
  • Technische documentatie. Creëren en onderhouden van gedetailleerde documentatie zoals werkprocedures, handleidingen en specificaties om training te vergemakkelijken en consistentie in productieprocessen te garanderen.

Voorbeelden van persoonlijke vaardigheden

Hieronder volgen voorbeelden van persoonlijke vaardigheden.

  • Veerkracht Het vermogen om je aan te passen aan uitdagende situaties en terug te komen van tegenslagen, zodat de productiviteit en het moreel op de productievloer op goed niveau blijven.
  • Initiatief. Proactieve stappen ondernemen om mogelijkheden voor verbetering te identificeren, innovatieve ideeën voorstellen en positieve verandering stimuleren.
  • Aandacht voor veiligheid. Prioriteit geven aan veiligheidsprotocollen en -procedures om een veilige werkomgeving voor zichzelf en collega’s te garanderen en het risico op ongevallen en letsel te verkleinen.
  • Betrouwbaarheid. Het consequent uitvoeren van verantwoordelijkheden, het halen van deadlines en het leveren van kwaliteitswerk. Dat draagt bij aan de algehele betrouwbaarheid en effectiviteit van het team.
  • Mechanische aanleg. Een natuurlijke aanleg voor en begrip van mechanische systemen en processen, waardoor je effectief problemen kunt oplossen en machines en apparatuur kunt onderhouden.

Voorbeelden van op kennis gebaseerde vaardigheden

Hieronder volgen voorbeelden van op kennis gebaseerde vaardigheden.

  • Materiaalkunde: De eigenschappen en kenmerken begrijpen van verschillende materialen die in productieprocessen worden gebruikt, waaronder metalen, kunststoffen en composieten.
  • Kwaliteitsbeheersystemen: Bekendheid met kwaliteitsnormen zoals ISO 9001 en technieken zoals Six Sigma om productkwaliteit en doorlopende verbetering te garanderen.
  • Beheer van de toeleveringsketen: Kennis van logistiek, voorraadbeheer en inkoopprocessen om de stroom van materialen en onderdelen door de toeleveringsketen van de productie te optimaliseren.
  • Naleving regelgeving Kennis van industriële regelgeving en normen met betrekking tot veiligheid, milieuduurzaamheid en productetiketten om naleving van de wet te garanderen en risico’s te beperken.
  • Procestechniek. Productieprocessen zoals gieten, machinaal bewerken, spuitgieten en assemblage begrijpen en optimaliseren.

Vaardigheden bijhouden met behulp van software voor competentiebeheer

Een organisatie kan bestaan uit honderden of duizenden werknemers, elk met specifieke vaardigheden. Om die vaardigheden effectief bij te houden en te beheren, heb je bepaalde tools en strategieën nodig.

Vaardigheidsmatrices zijn handige hulpmiddelen om de vaardigheden en competenties van je personeel in kaart te brengen en te volgen. Je kunt een van onze gratis Excel-templates voor basisvaardighedenmatrices downloaden of een kijkje nemen in onze database met vaardigheidsmatrices. De database bevat honderden reeds ingevulde, branchespecifieke vaardigheidsmatrices. Je kunt deze gratis downloaden en gebruiken.

Maar als je eenmaal volledig inzet op vaardighedenmanagement in je organisatie, zul je op spreadsheets gebaseerde competentiematrices al snel te ingewikkeld en foutgevoelig vinden.

Dat betekent dat het tijd kan zijn om gebruik te maken van software voor competentiebeheer zoals AG5. De voordelen:

  • Identificeer snel en eenvoudig kritieke taken en vereisten en stem het personeelsbestand hierop af
  • Vind vakkundige of gekwalificeerde vervangers als een werknemer ziek is of het bedrijf verlaat
  • Je kan eenvoudig de voortgang bijhouden voor verschillende trainingen, certificeringen en vaardigheden
  • Borg dat werknemers zich consequent en doorlopend ontwikkelen
  • En nog veel meer!

Wil je het in actie zien? Maak een afspraak voor een gratis live AG5 demo van 15 minuten. De demo is aangepast voor jouw organisatie, zodat je precies kan zien hoe onze software voor competentiemanagement je hele organisatie kan helpen.

Reden voor nieuwe versie: Nieuwe secties toegevoegd, bestaande inhoud bijgewerkt, bronmateriaal toegevoegd




Gerelateerde berichten

Vraag een demo aan en spreek met een skills expert

Ontdek in slechts 15 minuten wat AG5 voor jou kan betekenen.

Boek een demo

ISO27001 certified     Free trial available