Wat is het verschil tussen vaardigheden en kwaliteiten?

Het verschil in een notendopCopied

Creativiteit, overtuigingskracht en flexibiliteit zijn enkele vaardigheden die in het dagelijks leven goed van pas komen. Door flexibel te zijn ben je beter bestand tegen veranderende omstandigheden en voor wie veel overtuigingskracht ligt op het werk misschien wel een promotie in het verschiet.

Vaardigheden zijn specifieke activiteiten die je kunt aanleren. Het zijn geen aangeboren eigenschappen die je verder kunt ontwikkelen. In het laatste geval spreken we van ‘kwaliteiten’, die per persoon sterk verschillen.

Wat zijn kwaliteiten?

Jouw karakter is een combinatie van hersenen, genen en omgeving. Naar schatting ligt het percentage erfelijkheid van persoonlijkheid tussen de 30 en 50 procent. Een aanzienlijk deel van jouw karakter is aangeboren en er is een deel dat beïnvloedbaar is, bijvoorbeeld door bepaalde gebeurtenissen. Ook op jouw kwaliteiten heb je geen invloed. Het maakt deel uit van de mentale en lichamelijke gereedschapskist waarmee je ter wereld komt. Kwaliteiten zijn bijvoorbeeld:

• Onbaatzuchtigheid
• Behulpzaamheid
• Bescheidenheid
• Openheid
• Humor
• Volhardendheid
• Zorgzaamheid
• Verantwoordelijkheidsbesef
• Organisatievermogen
• Daadkracht

Kun je kwaliteiten verbeteren?

Het bovenstaande rijtje is slechts een kleine greep uit de vele kwaliteiten die een mens kan hebben. Hoewel grotendeels aangeboren, is het zeker mogelijk om jouw kwaliteiten met oefeningen en trainingen te verbeteren. Zo volgen sommige mensen een sprekerscursus om hun welbespraaktheid te verbeteren. En een teamcursus is wellicht een goed idee voor personen die een betere teamplayer willen worden.

Wat zijn vaardigheden?Copied

Niet alles waar je goed in bent is aangeboren. Sommige activiteiten of taken zijn aan te leren. In dat geval spreken we van bepaalde vaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan leren programmeren wanneer je aanleg en belangstelling voor IT-gerelateerde zaken hebt. Of misschien heb je wel taalgevoel (dat is een kwaliteit) en volg je een cursus redigeren om teksten beter leesbaar te maken.

Vaardigheden zijn zeer belangrijk op school en op de werkvloer. Zo is het bij een bèta-opleiding wel zo handig dat je kunt analyseren en rekenen. Bij een studie Nederlands of Engels is taalbegrip van groot belang. Eenmaal op de werkvloer zijn de gewenste vaardigheden afhankelijk van het beroep. Een paar voorbeelden:

• Wie werkzaam is in de gezondheidszorg, bijvoorbeeld als arts, moet in staat zijn om een wond te hechten.
• Managers in het bedrijfsleven moeten in staat zijn om een team te kunnen leiden.
• Muzikanten moeten bepaalde muziekinstrumenten kunnen bespelen. Dit is deels afhankelijk van muzikale aanleg (kwaliteit) en deels een aangeleerde vaardigheid.

Verband tussen vaardigheden en kwaliteitenCopied

Verschillende factoren bepalen of iemand privé en op het werk succesvol is. Aanleg in de vorm van bepaalde kwaliteiten speelt zeker een rol, maar is lang niet altijd doorslaggevend. Bepaalde kwaliteiten zijn zeker te verbeteren in de vorm van cursussen of trainingen. Ook is het handig om over bepaalde kwaliteiten te beschikken als je sommige vaardigheden wil leren.

Laten we een voorbeeld gebruiken. Stel je voor dat je graag de politiek in wil. In dat geval is het handig om empathisch, sociaal en samenbindend te zijn. Wie deze eigenschappen bezit zal sneller vaardigheden als overtuigend spreken en leiding geven aan (grote) groepen onder de knie krijgen.

Toch hoef je niet altijd aanleg te hebben om bepaalde vaardigheden te ontwikkelen. Bepaalde kwaliteiten zoals ambitie, discipline en doorzettingsvermogen kunnen je ver brengen. Ook in dat opzicht bestaat er dus een duidelijk verband tussen kwaliteiten en vaardigheden. Ook dit zijn interessante voorbeelden van de samenhang tussen aangeboren en aangeleerd:

• Iemand die assertief is zal vermoedelijk beter zijn in het houden van presentaties en verkopen van producten dan een zeer introverte persoon.
• Iemand met een goed ontwikkeld taalgevoel heeft een voorsprong op minder taalvaardige mensen bij het uitvoeren van communicatieve taken. Denk bijvoorbeeld aan het schrijven van een goed persbericht of een vlotte bedrijfsbrochure.
• Of neem een beroepsveld als de fotografie. Een scherp oog voor de juiste compositie en details is een kwaliteit, terwijl het kunnen bedienen van een camera (het vinden van de juiste instellingen, bewegingsonscherpte vermijden) een vaardigheid is.

Vaardigheden in kaart brengenCopied

Voor organisaties en bedrijven is het wel zo praktisch om te weten welke vaardigheden hun medewerkers bezitten. Dit maakt het veel eenvoudiger om de juiste mensen in te schakelen voor een groot en lucratief project. Zodoende is het wel zo praktisch om de vaardigheden van alle medewerkers in kaart te brengen.

De vaardigheden van medewerkers hoeven natuurlijk niet allemaal hetzelfde te zijn. Bij het samenstellen van het perfecte projectteam gaat het om de juiste balans. Iedereen gebruikt zijn eigen vaardigheden en werkt met elkaar samen (ook een belangrijke vaardigheid) om van het project een groot succes te maken.

Het in kaart brengen van de vaardigheden van medewerkers brengt meer voordelen met zich mee. Zo is het niet altijd te voorkomen dat een belangrijke kracht een tijdje wegvalt. Stel je voor dat een lid van het managementteam tijdelijk uit de running is vanwege een ziekte of zwangerschapsverlof.  Een goed en snel raadpleegbaar overzicht van vaardigheden per medewerker zorgt ervoor dat je snel de juiste vervanger te pakken hebt.

Hoe breng je vaardigheden van medewerkers in kaart?

Het gebruiken van een skills matrix is een effectieve manier om een beeld te krijgen van de vaardigheden van medewerkers. Je ziet in één oogopslag welke vaardigheden iemand bezit en de mate van kennis en beheersing ervan.

Op de verticale as van een skills matrix staan de verschillende medewerkers. Op een horizontale as vind je de praktische vaardigheden en/of competenties toont die mensen nodig hebben om een specifieke rol goed te kunnen vervullen.

Een verticale as met de taken, functieomschrijvingen of competenties die nodig zijn voor het uitvoeren van een bepaalde taak of functie komt ook regelmatig voor. Een horizontale as per medewerker geeft juist aan in hoeverre hij of zij aan het gevraagde profiel voldoet.

De graden van kennis en/of kunde worden meestal met een symbool, percentage of vaardigheidsniveau (goed, matig, slecht) geïllustreerd.

Altijd inzichtelijkCopied

Kwaliteiten en vaardigheden vormen samen het fundament onder de professionele kennis van elke medewerker. Kwaliteiten hebben vooral betrekking op aanleg, maar zijn wel medebepalend (samen met motivatie, leergierigheid en leermogelijkheden) voor de snelheid waarmee iemand een bepaalde vaardigheid opdoet.

Wil je graag volledig inzicht in de kwaliteiten en vaardigheden van jouw werknemers? Dan vormt de skills management software van AG5 de perfecte oplossing. Gegevens zijn in real-time en direct op de werkvloer te bekijken en bij te werken. De tijd van onoverzichtelijke Excel-spreadsheets is toch echt voorbij!

Auteur Copied

Rick van Echtelt

Rick van Echtelt is mede-oprichter en CEO van AG5, waar hij twee decennia ervaring in ondernemerschap en en het ontwikkelen van skills management software.

Lees auteurprofiel