Vaardigheden ontwikkelen? Gebruik deze 15 handige voorbeelden, methoden en tips

Wat zijn vaardigheden?Copied

Voordat we nader ingaan op het ontwikkelen van vaardigheden en hoe je dit in de praktijk doet, is het belangrijk om te definiëren wat een vaardigheid precies is.

Een vaardigheid is een bepaalde taak of activiteit waar iemand erg goed in is. Vaardigheden worden meestal ontwikkeld en geperfectioneerd door oefening en praktische ervaring. Het leren en beheersen van een vaardigheid gaat dus verder dan alleen het opdoen van theoretische kennis van feiten en begrippen.

Hoewel de begrippen vaardigheden en competenties vaak door elkaar worden gebruikt, bestaat er wel een duidelijk verschil tussen de twee. Het belangrijkste verschil is dat een competentie ruimer en breder is dan een vaardigheid. Een competentie bestaat meestal uit kennis, een aantal vaardigheden en de nodige gedragskenmerken. Eigenlijk zijn vaardigheden dus praktische onderdelen van een bredere competentie.

Tip: Meer over het verschil tussen competenties en vaardigheden lees je in ons blogartikel Competenties en vaardigheden: wat is het verschil?

Waarom vaardigheden blijven ontwikkelen?Copied

Jezelf blijven ontwikkelen en actief nieuwe vaardigheden leren is niet alleen een natuurlijke menselijke behoefte, maar ook vanuit praktisch oogpunt een slim en verstandig voornemen. Er zijn dan ook verschillende redenen om vaardigheden continu te blijven ontwikkelen en aan te scherpen.

We zetten de belangrijkste voor je op een rij.

1. Vakgebieden, beroepen en technologie veranderen razendsnel in onze moderne informatiemaatschappij. Stilstand is dus achteruitgang. Blijven leren vergroot je kansen op de arbeidsmarkt en zorgt ervoor dat jouw kwalificaties en vaardigheden meegroeien met de veranderende eisen die worden gesteld.

2. Je hersenen zijn te vergelijken met spieren; veelvuldige training houdt je brein in een goede conditie en zorgt ervoor dat je (nieuwe) vaardigheden beter en sneller ontwikkelt. Door jezelf voortdurend nieuwe vaardigheden en kennis eigen te maken, neemt je hersenkracht toe.

3. Het ontwikkelen van een breed spectrum aan vaardigheden maakt je flexibeler. Het resultaat: je kunt sneller schakelen en beter inspelen op onverwachte situaties, een kwaliteit die zeker in onze technologisch complexe maatschappij erg handig is.

4. Het blijven ontwikkelen van vaardigheden vergroot je kans op succes. De beroemde natuurkundige Albert Einstein (1879-1955) vond zichzelf bijvoorbeeld geen natuurlijk genie. Hij stelde dat zijn ontdekkingen en wetenschappelijke doorbraken vooral te danken waren aan leergierigheid: “Ik heb geen speciaal talent. Ik ben gewoon nieuwsgierig.”

5 methoden en voordelenCopied

Vaardigheden ontwikkelen is dus belangrijk, zowel vanuit het oogpunt van persoonlijke als professionele zelfontplooiing. Maar hoe kun je nieuwe vaardigheden aanleren? En welke methoden kun je hiervoor in de praktijk gebruiken? De ontwikkeling van vaardigheden kan op verschillende manieren:

1. Training on the job

Training on the job is een goede manier om al werkend nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Zijn er collega’s die beschikken over belangrijke en aansprekende vaardigheden? Vraag dan hoe zij die vaardigheden hebben ontwikkeld. Die praktische tips kun je gebruiken als startpunt. Je kunt het ook over een meer formele boeg gooien en aan je werkgever of het management vragen of het mogelijk is om een interne of externe expert binnen een bepaald vakgebied in te schakelen.

2. Trainingen en workshops

Je kunt vaardigheden tevens ontwikkelen door het volgen van klassikale trainingen, cursussen of workshops. Veel universiteiten en hogescholen bieden bijvoorbeeld cursussen of collegereeksen aan die ook gevolgd kunnen worden door mensen die niet ingeschreven staan voor een studie. Workshops zijn fijne lesvormen om een specifieke vaardigheid te leren. Denk bijvoorbeeld aan specifieke IT-vaardigheden zoals webdesign, coderen of programmeren.

Vergeet ook niet om bij je werkgever te informeren naar een eventuele vergoeding. Directies en managementteams stellen het over het algemeen op prijs als medewerkers hun arsenaal aan vaardigheden willen uitbreiden. Ze zijn dan ook vaak bereid om te investeren in het trainen en opleiden van hun personeel.

3. E-learning

Misschien laat je drukke werkschema het bijwonen van klassikale cursussen of trainingen niet toe. Of misschien is het aanbod in jouw regio erg karig. In dat geval is e-learning een goede optie. Voor deze leervorm heb heb je namelijk alleen een computer en werkende internetverbinding nodig.

Het voordeel van e-learning is dat je minder afhankelijk bent van plaats en tijd. Je kunt leren waar en wanneer het jou uitkomt. Door de voortschrijdende digitalisering van de samenleving is het aanbod aan interactieve cursussen en digitaal lesmateriaal de laatste jaren sterk gegroeid.

4. Webinars en YouTube

Webinars, podcasts en YouTube zijn inspirerende, laagdrempelige tools die ondersteuning bieden bij het ontwikkelen van vaardigheden. Ze duren meestal niet heel lang en delen informatie op in overzichtelijke blokken. Webinars zijn vaak live of on demand te bekijken, terwijl podcasts en instructievideo’s op elk gewenst moment geraadpleegd kunnen worden.

5. Blogs en boeken

Je kunt ook zelf veel research verrichten. Het internet staat vol met interessante blogs die nuttige tips aanreiken voor het effectief ontwikkelen van een breed scala aan vaardigheden. Ook een bezoekje aan de bibliotheek of betere boekhandel kan zijn vruchten afwerpen. Boeken zijn namelijk ook heden ten dage nog steeds waardevolle bronnen van informatie, vooral omdat ze content op een overzichtelijke, complete en gestructureerde manier aanbieden.

10 tips bij het ontwikkelen van vaardighedenCopied

Bij het ontwikkelen van vaardigheden helpt het om rekening te houden met een aantal belangrijke aandachtspunten. We zetten tien praktische tips voor je op een rij.

1. Maak een planning met vaste leermomenten

Het aanbrengen van structuur in je leerplan maakt het gemakkelijker om nieuwe vaardigheden snel onder de knie te krijgen.

Kies bij voorkeur leermomenten die aansluiten bij je natuurlijke levensritme. Een ochtendmens zal bijvoorbeeld het maximale uit zijn training halen door vroeg te beginnen. Anderzijds zijn er ook mensen die pas later op gang komen. Trainingen komen dan beter tot hun recht als ze worden ingepland na het middaguur.

2. Zorg voor feedback

Om geleerde vaardigheden optimaal in de praktijk te brengen, is het belangrijk dat er gedurende het leerproces ook geregeld feedbackmomenten worden ingepland. Goede feedback biedt namelijk mogelijkheden tot reflectie die essentieel zijn voor elke leerervaring.

Neem daarom de tijd om elke dag stil te staan bij je ontwikkeling. Wat gaat goed? Wat wil je in het vervolg nog beter doen? Door te reflecteren kun je je persoonlijke ontwikkeling versterken en meetbaar maken.

3. Begin met de kernvaardigheden

Zeker als je met weinig voorkennis begint, komt er vaak heel wat op je af bij het leren van een nieuwe vaardigheid.

De meeste vaardigheden bestaan uit zogenoemde core skills (kerncompetenties) en secondary skills. Het verschil? De kernvaardigheden zijn essentieel voor het leren van de vaardigheid en het bereiken van je doel, terwijl de secundaire skills wel nuttig maar meestal niet essentieel zijn voor het beheersen van een bepaalde vaardigheid.

Voor een schrijver is taalbeheersing bijvoorbeeld een kernvaardigheid, terwijl marketing een secondary skill is. Het is aan te raden om bij het ontwikkelen van een vaardigheid te beginnen met het ontwikkelen van de core skills.

4. Deel het leertraject op in kleine stappen

Het leren van een nieuwe vaardigheid is vaak een lang en complex proces. Het is daarom verstandig om het leerproject op te delen in kleinere stappen. Zo wordt het leertraject overzichtelijk en creëer je mijlpalen die in kaart brengen welke progressie je gedurende het ontwikkelingsproces doormaakt.

5. Profiteer van ervaring

Het voortbouwen op bevindingen en ervaringen van anderen is de sleutel tot het succes van de menselijke soort. Die wijsheid gaat ook op bij het ontwikkelen van vaardigheden. Welke mensen ken je die ervaring hebben met de vaardigheid die je wil ontwikkelen? Hebben ze tips voor je? En wat zijn eventuele valkuilen waar je rekening mee moet houden?

6. Leer van de experts

Bestudeer de experts binnen jouw vakgebied. Wie zijn de autoriteiten? Waarom zijn ze zo goed en waaraan hebben ze hun autoriteit te danken? Doe hier je voordeel mee en gebruik de trucs, ervaringen en kennis van de besten in hun vak om je eigen bestand aan vaardigheden uit te breiden.

7. Overweeg een mentor

Wellicht is er binnen de eigen organisatie een senior die de vaardigheid die jij wil leren tot in de perfectie beheerst. Vraag dan eens of die persoon misschien als mentor wil optreden. Veel mensen staan hier welwillend tegenover en vinden het leuk om hun kennis over te brengen op collega’s.

8. Stel jezelf realistische doelen

Stel jezelf een doel en maak dit doel concreet en realistisch. Maak een doel niet te groot en daardoor onoverkomelijk. Het gevolg hiervan is namelijk dat je gedemotiveerd raakt of er helemaal niet aan begint. Het ontwikkelen van een vaardigheid moet gepaard gaan met een realistisch, positief en uitdagend doel dat inspireert om elke dag aan jezelf te werken.

9. Onderneem actie

Een vaardigheid omvat meer dan alleen theoretische kennis. Hoewel de theorie je een bepaalde basis verschaft, vereist het ontwikkelen van een vaardigheid dat je op een gegeven moment praktisch aan de slag gaat met de materie. ‘Leren door te doen’ is essentieel voor het ontwikkelen of aanscherpen van een vaardigheid.

10. Ken jezelf

Tot slot is ook zelfkennis essentieel bij het aanleren van vaardigheden. Wat zijn je sterke en zwakke kanten? Welke kwaliteiten, talenten en karaktereigenschappen die je bezit kunnen bijdragen aan het leren van een bepaalde vaardigheid? Door jezelf deze vragen te stellen, ontstaat het inzicht dat nodig is om een vaardigheid te ontwikkelen.

Maak vaardigheden inzichtelijkCopied

Zoals je ziet zijn er diverse manieren en best practices om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen of bestaande vaardigheden te verscherpen. Als bedrijf wil je natuurlijk ook graag weten welke vaardigheden binnen de eigen organisatie wel en niet aanwezig zijn. Dit inzicht maakt het gemakkelijker om goede projectteams samen te stellen, maar bijvoorbeeld ook om goede vervangers te regelen bij afwezigheid van een of meerdere medewerkers.

Een skills matrix is een handige tool om inzicht te krijgen in de vaardigheden die jouw medewerkers bezitten. Je kunt de matrixen maken en bijhouden in Excel, maar het probleem is dat dit Microsoft-programma nogal wat nadelen heeft wat betreft complexiteit, versiebeheer en foutgevoeligheid.

De software van AG5 lost veel van de klassieke Excel-problemen op. Zo ontstaat een direct overzicht van de actueelste stand van zaken wat betreft de competenties, vaardigheden en kwalificaties van alle medewerkers. Met AG5 kun je onder meer:

Wil je de vaardigheden van medewerkers binnen jouw organisatie inzichtelijker maken? Neem dan gerust contact met ons op voor een kennismaking. Of boek een gepersonaliseerde demo die je wegwijs maakt in de wereld van AG5!

Author Copied

Rick van Echtelt

Rick van Echtelt is CEO van AG5 en leidt het bedrijf naar succes. Je ziet hem vaak op het voetbalveld om jonge voetbaltalenten te coachen.