Competenties ontwikkelen in 5 stappen
Een vaardigheid is een onderdeel van een bredere competentie. En in de huidige arbeidsmarkt is het juist belangrijk om je competenties te blijven ontwikkelen. Waarom en hoe je dat doet, lees je in dit artikel. Wat zijn competenties? Een competentie is het best te omschrijven als ‘een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden, houding en/of persoonskenmerken (persoonlijke kwaliteiten)...
Een vaardigheid is een onderdeel van een bredere competentie. En in de huidige arbeidsmarkt is het juist belangrijk om je competenties te blijven ontwikkelen. Waarom en hoe je dat doet, lees je in dit artikel.
Copied
Wat zijn competenties?Copied
Een competentie is het best te omschrijven als ‘een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden, houding en/of persoonskenmerken (persoonlijke kwaliteiten) waarmee in een arbeidssituatie bepaalde doelen worden bereikt’.
Ondanks dat de term ‘vaardigheden’ en ‘competenties’ vaak door elkaar heen gebruikt worden, zit er dus wel een verschil tussen. Zoals je ziet, zijn vaardigheden een onderdeel van een competentie. Dat maakt de term competentie een breed (en soms wat vaag) begrip en een vaardigheid juist iets specifieks.
Voorbeelden van competenties zijn communicatieve vaardigheden, leiderschap, zelfkennis, stressbestendigheid en aanpassingsvermogen.
Lees verder: Wat zijn competenties?
Copied
Waarom competenties ontwikkelen belangrijk isCopied
De arbeidsmarkt verandert snel. Digitalisering, robotisering, innovatie en veranderende behoeftes volgen elkaar steeds sneller op. Als gevolg veranderen banen en taakomschrijvingen net zo rap mee.
Wat als jouw werk overgenomen wordt door een computerprogramma? Als je alleen vaardigheden ontwikkelt hebt om het werk te doen wat niet meer bestaat, sta je met lege handen. Maar door je competenties te blijven ontwikkelen zorg je dat je professioneel relevant blijft én dat je makkelijker een andere taakomschrijving kan invullen.
Maar niet alleen de moderne arbeidsmarkt vereist om te blijven leren. Medewerkers vragen er ook zelf om! Uit recent onderzoek blijkt dat bijna twee derde van de ondervraagde liever een baan heeft met een redelijk inkomen en veel ontwikkelingsmogelijkheden, ten opzichte van weinig uitdagend en monotoon werk met een goed salaris.
Over competentieontwikkelingCopied
Het is belangrijk om vaardigheden te blijven ontwikkelen, maar dus ook de bredere competenties waarvan deze vaardigheden onderdeel zijn. Dat doe je door middel van competentieontwikkeling.
Met competentieontwikkeling bedoelen we:
- Het verbeteren van bestaande competenties.
- Het toevoegen van nieuwe competenties aan je professionele gereedschapskist.
Veel organisaties kiezen er tegenwoordig voor om competentieontwikkeling actief te stimuleren. Dit biedt bedrijven onder andere de volgende voordelen:
- Competenties van medewerkers sluiten beter aan bij strategische doelen. Dit leidt tot meer productiviteit, betere kwaliteit van dienstverlening of product en uiteindelijk meer winst.
- De betrokkenheid van medewerkers wordt gestimuleerd en vergroot. Dit leidt tot meer tevreden, gedreven personeel en minder verloop.
Lees verder: Wat is competentieontwikkeling?
Hoe kan ik mijn competenties ontwikkelen?Copied
Elke competentie is anders en vraagt daarom om een unieke aanpak. Ook past niet elke aanpak bij alle organisaties. Toch is er wel een algemeen stappenplan om te volgen.
Stap 1: Stel een ontwikkeldoel
Welke competentie wil je ontwikkelen? Of: wat wil je bereiken? Als je nog geen idee hebt, maar jezelf toch wilt ontwikkelen, kan je je leidinggevende, collega’s, vrienden en familie vragen waar je goed in bent en in welke gebieden je je nog zou kunnen ontwikkelen. Kies een competentie die je (verder) zou kunnen en willen ontwikkelen.
Voorbeeld:
Jeroen zou in de toekomst graag manager worden binnen het bedrijf waar hij nu werkt. Hij wil daarom aan de competentie leiderschap werken.
Stap 2: Zet competentie om in vaardigheden en kennis
Een competentie blijft een ietwat vaag begrip. Specifieke vaardigheden en kennis zijn juist heel concreet. Houding en persoonlijke kwaliteiten (de twee overige onderdelen van een competentie) ontwikkel je pas door er in de praktijk mee bezig zijn. Een goede eerste stap is daarom om de competentie die jij wilt ontwikkelen om te zetten in een lijstje met specifieke vaardigheden en benodigde kennis.
Voorbeeld:
Na gesprekken met vrienden die manager zijn, weet Jeroen dat motiveren, plannen, delegeren en conflicten oplossen belangrijke vaardigheden zijn die bij de competentie leiderschap horen.
Stap 3: Informatie verzamelen
Hoe kan je deze vaardigheden (het best) ontwikkelen en de benodigde kennis verzamelen? Allereerst is het belangrijk om een plan van aanpak te vormen. Dat doe je door informatie te verzamelen.
- Observeer – Kijk hoe mensen hun werk uitvoeren. Focus daarbij vooral op de vaardigheden en kennis die nodig zijn. Dit werkt vooral goed bij manuele arbeid en wat minder bij ‘denkwerk’.
- Spreek met medewerkers – Wie ken je die deze vaardigheden goed beheersen? Ga een gesprek aan en vraag hoe hij of zij dit zich eigen heeft gemaakt. Mensen vinden het over het algemeen leuk om zichzelf te praten, dus wees niet bang voor een afwijzing.
- Research – Ga op zoek naar mogelijkheden om deze vaardigheden te ontwikkelen en kennis te vergaren. Zijn er bijvoorbeeld cursussen of trainingen die je kan volgen? Of boeken om te lezen? Vanuit je werk is er misschien wel trainingsbudget beschikbaar waarmee je competenties gratis kunt ontwikkelen.
Voorbeeld:
Jeroen spreekt met zijn manager. Die raadt hem een training aan die de vaardigheden behandelt die Jeroen zich eigen wil maken.
Stap 4: Actie!
Door je observaties, gesprekken en research weet je nu wat de mogelijkheden zijn om deze competentie te ontwikkelen. Tijd voor actie!
- Boeken en cursussen zijn een fijne manier om kennis te vergaren.
- Trainingen of workshops zijn goed om praktisch mee aan de slag te gaan.
- Persoonlijke coaching of mentorschap is vaak moeilijk te vinden, maar wel heel effectief.
Voorbeeld:
Jeroen volgt de training. Tijdens de training wordt hem ook nog een goed boek aangeraden over persoonlijk leiderschap: dat leest hij ook.
Stap 5: Praktijkervaring
Competenties maak je pas echt eigen door er in de praktijk mee aan de slag te gaan. Alleen zo ontwikkel je een eigen visie en houding op de onderliggende vaardigheden en kennis. Grijp daarom kansen aan om ermee aan de slag te gaan in je werkende leven of bespreek met je leidinggevende hoe je meer betrokken kunt worden bij activiteiten die aansluiten bij de competentie die jij wilt ontwikkelen.
Voorbeeld:
Jeroen vertelt zijn manager over de training en inzichten uit het boek. Hij vraagt of er mogelijkheden zijn om zijn nieuwe vaardigheden in de praktijk te brengen. En hij heeft geluk: binnenkort start er een klein intern project waarbij drie mensen van zijn team betrokken zijn. Jeroen mag de werkgroep leiden.
Tip voor bedrijven: maak competenties visueel!Copied
Wordt competentieontwikkeling binnen jouw bedrijf gestimuleerd? Maak het dan inzichtelijk door middel van een skills matrix. Dat is een schematisch overzicht van alle medewerkers (binnen een team) en hun bijbehorende competenties, vaardigheden en kwalificaties.
Het bijhouden van zo’n matrix heeft verschillende voordelen:
- Je ziet in één oogopslag welke competenties je medewerkers bezitten en welke schaars zijn of nog ontbreken in de organisatie.
- Je vindt sneller en gemakkelijker vervangers en extra mensen voor piekperioden.
- Eventuele audits worden een eitje. Je kan namelijk zo aantonen dat iedereen de juiste certificaten bezit.
With special skills management software you can view and adjust information about competences in real time. Curious how that works? Request a free demo now !
